İsrailin 2025-ci il büdcəsinin Knesset tərəfindən təsdiqlənməsi ilə rejimin büdcə kəsirinin ilin sonuna qədər artacağı, sionistləri əvvəlkindən də çox qənaət siyasətləri həyata keçirməyə məcbur edəcəyi gözlənilir.
İsraelboycottvoice.comun məlumatına əsasən, müxalifət nümayəndələri İsrail rejiminin 2025-ci il büdcə layihəsinin təsdiqi prosesinə qarşı sərt etiraz aksiyaları keçirərkən çərşənbə axşamı mübahisəli büdcə layihəsi çərşənbə axşamı günü Netanyahu hökumətindən xilas edilib.
Məlumata görə, kabinetə müxalif olan qəzəbli etirazçılar binanın girişlərini bağlayıb, içəridə isə müxalifət nümayəndələri “Ar olsun” şüarları səsləndirdiyi üçün İsrail koalisiya kabinetinin nümayəndələri ciddi təhlükəsizlik altında Knessetə aparılıb.
Bu etirazlara baxmayaraq, hakim koalisiya 755 milyard şekel (205 milyard dollar) büdcə qanun layihəsini üçüncü və son oxunuşda irəli sürə bilib. Bu büdcənin təsdiqi Netanyahunun koalisiya kabinetindən çox mühüm təhlükəni aradan qaldırıb. Çünki büdcənin martın 31-dək təsdiq edilməməsi avtomatik olaraq parlament seçkilərinə səbəb olacaq.
Qanun layihəsi lehinə 66, əleyhinə 52 səslə təsdiq edilib. Təsdiq edildikdən sonra İsrailin maliyyə naziri Bezalel Smotrich bunu “qələbə büdcəsi” adlandırdı və elan etdi ki, qanun “cəbhədə və daxili cəbhədə qalib gəlmək üçün lazım olan hər şeyi” ehtiva edir.
İsrail hökumətinin HƏMAS-la davam edən müharibənin ehtiyaclarını ödəmək və onun iqtisadi nəticələrini aradan qaldırmaq üçün nəzərdə tutulduğunu dediyi bu büdcə kabinet xərclərinin əhəmiyyətli artımını ifadə edir. 756 milyard şekel (203,5 milyard dollar) və ya borc xidməti istisna olmaqla 620 milyard şekellik ümumi büdcə 2024-cü illə müqayisədə xərclərdə 21 faiz artım deməkdir. Bu artımın əhəmiyyətli bir hissəsi hərbi büdcəyə ayrılıb. Təkcə İsrail Müdafiə Nazirliyi 136 milyard şekel (36,9 milyard dollar) olan ümumi hərbi büdcədən görünməmiş 110 milyard şekel (29 milyard dollar) alacaq.
Hərbi büdcədəki bu böyük artım İsrail rejiminin keçən il (2024) Qəzza və Livandakı hərbi münaqişələrinə 31 milyard dollar xərclədiyi bir vaxta təsadüf edir.
Netanyahu kabineti gələcək müharibə xərclərini kəskin şəkildə artırmağı öhdəsinə götürsə də, kabinet büdcə kəsirini ÜDM-in 4,9 faizi səviyyəsində müəyyən edib və kəsirin bu səviyyədə qalacağı ehtimalı az görünür.
Lakin Yair Lapid hazırkı İsrail Nazirlər Kabinetinə qarşı müxalifət bu büdcəni kəskin şəkildə pisləyib. Lapid bunu sərt şəkildə “İsrail rejimi tarixindəki ən böyük oğurluq” adlandırıb və kabinetin vəsait ayırmaq vədlərini şübhə altına alıb.
Bununla belə, müxalifət nümayəndələri büdcənin təsdiqinin müxtəlif nazirliklərdə təxminən 3 milyard şekel (814 milyon dollar) həcmində ixtisarla müşayiət olunduğunu vurğulayıblar. Onlar iddia edirlər ki, ixtisar işçilərin, o cümlədən müəllimlərin və sosial işçilərin maaşlarına qeyri-mütənasib şəkildə təsir edir, eyni zamanda, əvvəllər xəzinədarlıq rəsmiləri tərəfindən artıq sayılan ultra-pravoslav təhsil müəssisələri və nazirliklərin büdcələrinə toxunulmaz qalır.
Görünən odur ki, bu büdcənin təsdiqi ilə İsrail rejiminin büdcə kəsiri ilin sonuna qədər daha da artacaq və bu, sionistləri əvvəlkindən də çox qənaət siyasətləri həyata keçirməyə məcbur edəcək.