İsrailin artan maliyyə kəsiri çoxlu iqtisadi çətinliklərə və ölkə daxilində parçalanmaların dərinləşməsinə səbəb olan əsas narahatlıq doğurdu.
Qəzza müharibəsinin başlamasından bu yana İsraildə yaşanan iqtisadi böhran həm hökumət, həm də ümumi iqtisadi əlaqələrə təsir edib, investorların reaksiyasına və xüsusilə texnologiya sektorunda şirkətlərin bağlanmalarının artmasına səbəb olub.
İsrailin inkişaf balında davam edən eniş ölkəni əsas iqtisadiyyatlar siyahısından çıxarmaqla təhdid edir və işğal olunmuş Fələstin şəhərlərini investisiya üçün daha az cəlbedici edir. Bu vəziyyət yaxın illərdə rejimin sabitliyini poza bilər.
“The Times of Israel” qəzetinin yazdığına görə, İsrailin büdcə komissarı Yogev Qradus xəbərdarlıq edib ki, davam edən və artan büdcə kəsiri həll olunmasa, iqtisadiyyat üçün mənfi nəticələrə gətirib çıxaracaq və xüsusilə investorlara təsir edəcək.
Le Figaro-nun beynəlxalq iqtisadiyyat eksperti Clara Galtier də bu fikirlə razılaşaraq, davam edən büdcə kəsiri və böhranların İsrailin inkişaf balını daha da aşağı salacağını və investisiyalara ciddi təsir göstərəcəyini bildirib.
Ötən ilin oktyabr ayından bu yana 46 mindən çox şirkət bağlanıb və bu ilin sonuna bu rəqəmin 60 minə çatacağı gözlənilir. Bu, İsrailə on milyardlarla dollara başa gələ bilər və onun təsirləri gələcək illərdə də davam edə bilər.
İsrailin ümumi resurslarının 20 faizini, vergi gəlirlərinin 25 faizini və ixracatının 50 faizini təşkil edən texnologiya sektoru xüsusilə risk altındadır.
Yerli texnoloji şirkətlərin və startapların təxminən 50 faizi Qəzzada davam edən müharibə, Fələstin müqavimətinin cavab hücumları və digər cəbhələrdən gələn təhdidlərlə əlaqəli investisiyaların ləğvindən əziyyət çəkir.
Startup Nation Central-ın sorğusu göstərib ki, startapların və şirkətlərin 49 faizi bəzi investisiyaların ləğvi ilə üzləşsə də, yalnız 31 faizi gələn il kritik kapitalı artıra biləcəklərinə əmin olduğunu bildirib.
Bu sektordakı şirkətlərin təxminən 24 faizi artıq öz əməliyyatlarını işğal olunmuş Fələstin ərazilərindən kənara köçürüb.
İsrail hökumətinin öz xərclərini ödəmək üçün borc götürməsi yüksək faiz xərclərinin görünməmiş həddə çatması ilə nəticələnib. Bu, beynəlxalq kredit reytinq agentlikləri Moody’s, Fitch və Standard & Poor’s tərəfindən İsrailin kredit reytinqinin aşağı salınmasından sonra baş verib.
Maliyyə naziri Bezalel Smotriçin əlavə dəyər vergisinin artırılması, müavinətlərin və dövlət sektorunda əmək haqlarının dondurulması, vergi güzəştlərinin dayandırılması kimi kəsiri azaltmaq siyasəti daxili qəzəbi artırıb.
Bu tədbirlərin məskunlaşanların narazılığını artıracağı və əks miqrasiyanı artıracağı gözlənilir.
Fiskal kəsir İsrail daxilində əhəmiyyətli fikir ayrılıqlarına və parçalanmalara səbəb olub, ölkənin iqtisadi və maliyyə sistemində çatlar yaradıb. İkitərəfli ticarət palatalarının prezidenti Dan Catarivas, maliyyə siyasətinin aydınlaşdırılmasını tələb edən mərkəzi bankın daxili çəkişmələri və təzyiqlərinə istinad etdi.